Gaziantep'te Cumhuriyetin ilk yıllarında çeşitli mesleklere mensup kişiler, meslek kollarında dayanışmayı sağlamak, yenilikleri takip etmek ve paylaşmak amacıyla birlikler ve dernekler kurdular. Alacacılar, köşkerler, terziler, hamallar tabaklar, avukatlar, çiftçiler gibi birçok meslek erbabı bir çatı altında toplanarak hak ve menfaatlerini korumak ve meslek dallarında dayanışma ve paylaşmayı sağlayacak çalışmalar yürüttüler. Doktorlar o dönemde Arapça etibba sözü ile ifade ediliyordu. Doktorların mesleki birlik ve dernekleri etibba adını alıyordu.
Cumhuriyet döneminin sağlık alanındaki kanunlarından biri olan “11 Nisan 1928 tarih ve 1219 Sayılı “Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanunla” Etibba Odaları Nizamnamesi Maddei Muakkatesi Ahkamına Tevfikan”, Türkiye Tabip Odaları ve Etibba Odaları Kuruldu.
Cumhuriyet’in ilk Etibba Odası 1929 yılında İstanbul’da kuruldu. Bundan 6 yıl sonra Gaziantepli doktorlar, eczacılar, diş hekimleri bir araya gelerek 1935 yılı Mart ayında Gaziantep Etibba Cemiyeti’ni meydana getirdiler. Gaziantep’in ilk Etibba Cemiyeti İdare Heyeti’ne yapılan seçimle; Reisliğe Doktor Mecid Barlas, Genel Yazmanlığa Doktor Saib Özer, Veznedarlığa Eczacı Asaf Erkılıç ve azalıklara; Doktor Nuri Önentan, Doktor Nuri Ayberk, Diş Doktoru Cemil Karslıgil seçildi.
Cemiyet’in kuruluş gayesi, “Ülküsü tababet ilminin inkişafını takip ile memlekette ilmî bir hareket yaratmak, meslektaşlar arasında ilmî ve mesleki tesanütü temin etmek” cümleleri ile ifade edilmişti.
Gaziantep’in ilk Etibba Cemiyeti’nin de kuruluş amacı diğer Etibba Odaları gibi mesleki dayanışmanın yanı sıra bireyin ve toplumun sağlığını korumaktı. Gaziantep’in ilk Etibba Cemiyeti’nin halk sağlığına yönelik faaliyetlerini sağlık kurumlarının yanı sıra Halkevi, Türk Ocağı gibi dernekler aracılığıyla yürütmüş; verem trahom, frengi, kuduz, tifo, dizanteri, sıtma gibi toplum sağlığını tehdit eden hastalıkların teşhis, tedavi ve halkın bilinçlenmesinde çok önemli rol oynamışlardır. (www.facebook)
Karagöz’deki Yarım Asırlık Sayar Eczanesi
Gaziantep’in caddelerini ve sokaklarını çok değil 50 veya 70 yıl önce gezen veya buradaki iş yerlerine gitmek üzere sabah yola çıkanların güzergâhları, şehrin yürüme mesafesindeki merkez caddeler idi. Şehir, İstasyon Meydanı (Tren İstasyonu), Suburcu Caddesi, Karagöz Caddesi, Balıklı, Maarif Caddesi, Gaziler Caddesi, Hükümet Konağı, Devlet Hastanesi, Başkarakol, Nizip Caddesi, Gaziantep Fuarı, İncilipınar, Elmacı Pazarı, Saçaklı, Eblahan, Galaltı, Keçehane Yokuşu, Arasa, Kamil Ocak Stadı Önü, Alleben Dere Boyu, Kırkayak Parkı, Şehitler Anıtı, Gaziantep Lisesi önü gibi belirli merkezlerden ibaretti. Gaziantep’in ana caddeleri yanı sıra birçok insanın karşı mahalleye veya semte geçmek için kullandığı, Bostancı Köprü, Mezbaha Köprü, Tahta Köprü, Taşköprü ve Alleben Köprü, Maanoğlu Köprü gibi çok bilinen köprü geçitler vardı.
Değerli araştırmacı İbrahim Ali Sinanoğlu, “Suburcu” başlıklı yazısında, “Gaziantep’in ikinci eczanesi olan Şifa Eczanesini 1924’te kuran Asaf Kılıç, eşraftan olan ve çiftçilik yapan Kılıçoğlulları ailesinden uzun yıllar belediye başkanlığı yapan Apdo Efendi’nin iki oğlundan biridir.” sözleri ile Suburcu Caddesinin önemli şahsiyetlerini anlatır.
Suburcu Caddesi kadar hareketli olan caddelerden biri de bir başı Balıklı’ya ve Gaziler Caddesine, diğer başına ise kışlık şehir sinemasına, Karagöz Caddesi’ne çıkan eski adliye binası arka sokağı idi. Bir zamanlar Avukat büroları, yerel gazeteler, kahvehane, emlakçı, kebapçı, arzuhalcilerin bulunduğu bu sokaktaki insan seli Balıklı’ya veya Karagöz Caddesi’ne akardı. Karagöz Caddesi ise Suburcu Caddesi’ne, Hükümet Konağına, Adliye’ye, Balıklı’ya, Gaziler Caddesine, Elmacı Pazarına, Eski Saray Caddesi’ne, Kilis Pasajına veya Lalezar’a gitmek isteyenlerin geçmek zorunda olduğu, günün her saati cıvıl cıvıl bir caddeydi.
Gaziantep’in sayılı eczanelerinden biri olan Sayar Eczanesi, Necdet Sayar tarafından Karagöz Caddesi’nde 1970 yılında açıldı. Sayar ailesine mensup olan Necdet Sayar, Abdülmutallip Sayar ve Selver Sayar’ın 4 oğlundan biriydi. Diğer kardeşleri, Mehmet Sait Sayar, Faik Sayar, Talip Sayar, Latife ve Atiye Hanımdı. Sayar Eczanesi, şehrin nüfusunun bugüne kıyasla son derece az olduğu o yıllarda merkeze yolu düşen tüm Gazianteplilerin uğrak yeri idi. Sayar Eczanesi sahibi ve çalışanları, sağlık sorunu olan ilaç ihtiyacı olan herkesin yardımına koşuyordu.
Necdet Sayar, 20 Haziran 2023 tarihinde vefat etti. Sayar, 3 dönem Gaziantep Eczacı Odası Başkanlığı görevinde bulundu. İlk başkanlık dönemi, 1970’li (1974) yıllarda idi. İkinci başkanlık dönemi 1996/97 yılları ve 3. başkanlık dönemi 1999/2003 yıllarındaydı.
Türk Eczacılar Birliği 8. Bölge Gaziantep Eczacı Odası Başkanı Eczacı İrfan Demirci yayınladığı taziye yazısında merhum Necdet Sayar’ın acı kaybını duyurdu.
Gaziantep Eczacı Odası Eski Başkanı Necdet Sayar evli ve 4 çocuk babasıdır. Necdet Sayar, Eczacı Beyhan Demirci, Eczacı Miray Sayar ve GTO Disiplin Kurulu Başkanı Ali Çelebi’nin kayınpederleridir.
Necdet Sayar’a Allah’tan rahmet dileriz. Mekânı cennet olsun…
