Gaziantep’in gizli düşmanı; “Hava kirliliği!”

Hava kirliliği Gaziantep’te başta sanayi tesislerinden, yoğun trafik akışından ve fosil yakıt kullanımından kaynaklanıyor. Özellikle kış aylarında ısınma amaçlı kullanılan kalitesiz kömür, hava kalitesini daha da kötüleştiriyor. Gaziantep'in havası, insan sağlığı üzerinde ciddi etkiler oluşturuyor. Bu kirlilik:

- Solunum yolu hastalıklarını tetikliyor (astım, bronşit, KOAH).

- Kalp ve damar hastalıkları riskini artırıyor.

- Akciğer kanseri ve diğer kanser türleri riskini yükseltiyor.

- Özellikle yaşlılar, çocuklar ve kronik hastalığı olan kişiler bu durumdan daha fazla etkileniyor.

Gaziantep’te hava kirliliği ile mücadelede, **Gaziantep Büyükşehir Belediyesi** ve ilgili çevre kuruluşları çeşitli projeler yürütüyor. Bunlar arasında:

- Kömür kullanımının azaltılması ve doğalgaza geçiş teşvikleri,

- Yeşil alanların artırılması ve ağaçlandırma çalışmaları,

- Toplu taşıma kullanımının teşvik edilmesi gibi adımlar bulunuyor. Ancak bu çalışmaların hız kazanması ve denetimlerin daha sıkı yapılması gerekiyor.

- Sanayide filtreleme teknolojilerinin zorunlu hale getirilmesi ve sıkı denetim yapılması.

- Toplu taşımaya yatırım yaparak bireysel araç kullanımının azaltılması.

- Yenilenebilir enerjiye yatırım yaparak fosil yakıt kullanımının en aza indirilmesi.

- Kömür yerine doğalgaz gibi temiz enerji kaynaklarının kullanımını artırmak.

- Yeşil alanlar ve ağaçlandırma çalışmalarına öncelik verilmesi, hava kalitesini doğrudan etkileyebilir.

Gaziantep gibi hızlı sanayileşen şehirlerde, halkın sağlığını korumak için bu tür önlemler kaçınılmazdır.

Temiz Hava Hakkı Platformu’nun Türkiye’deki hava kalitesi ve hava kirliliğinin insan sağlığına etkilerini inceleyen Kara Rapor 2024 yayınlandı.

Rapora göre havası en kirli iller arasında Gaziantep bulunuyor. İşte ilk 10:

Hakkari, Batman,Şırnak, Muş, Malatya, Iğdır, Şanlıurfa, Ağrı,Osmaniye, Gaziantep

Hava kirliliğini değerlendirmek için bazı önemli kriterler kullanılır. Bunlar, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve ulusal sağlık kuruluşları tarafından belirlenen limit değerlerle karşılaştırılır. İşte en sık kullanılan hava kalitesi kriterleri:

- PM10 ve PM2.5-  Partikül madde seviyeleri (toz, duman, kir) en yaygın ölçülen parametrelerdir. PM2.5 daha küçük partiküller olup insan sağlığı üzerinde daha büyük etkiye sahiptir.

- NO2 (Azot Dioksit): Sanayi ve trafikten kaynaklanan bu gaz, hava kalitesini olumsuz etkiler ve solunum yollarında tahribata neden olabilir.

- SO2 (Kükürt Dioksit)-, Fosil yakıtların yanmasından kaynaklanır ve özellikle sanayi şehirlerinde yüksek seviyelerde görülebilir.

- CO (Karbon Monoksit) Düşük seviyelerde bile insan sağlığına ciddi zararlar verebilir.

- Ozon (O3): Yüksek ozon seviyeleri özellikle yaz aylarında solunum yolu rahatsızlıklarını artırabilir.

Temiz Hava Hakkı Platformu’nun aynı raporunda Türkiye’nin en temiz havasına sahip şehirleri de açıklandı. Hava kalitesi yüksek olan iller, düşük endüstriyel kirlilik, az trafik ve yoğun ormanlık alanlar sayesinde temiz havaya sahip. İşte havası en temiz 10 il:

Bu iller, düşük nüfus yoğunluğu, yeşil alan fazlalığı ve sanayileşmenin az olduğu bölgeler olduğu için havası en temiz bölgeler arasında yer alıyor.

Gaziantep’te hava kirliliği ile mücadelede, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve ilgili çevre kuruluşları çeşitli projeler yürütüyor. Bunlar arasında:

- Kömür kullanımının azaltılması ve doğalgaza geçiş teşvikleri,

- Yeşil alanların artırılması ve ağaçlandırma çalışmaları,

- Toplu taşıma kullanımının teşvik edilmesi gibi adımlar bulunuyor. Ancak bu çalışmaların hız kazanması ve denetimlerin daha sıkı yapılması gerekiyor.