Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) İş Kadınları Meclisi ve Türkiye Odalar Borsalar Birliği (TOBB) Diyarbakır Kadın Girişimciler Kurulu işbirliğinde Diyarbakır Sanayi Mektebi koordinasyonunda 22 Kasım 2024 tarihinde yapılan "Ekonomide Kadın Çalıştayı" sonuç bildirgesi düzenlenen bir programla açıklandı.
Diyarbakır Gastronomi Merkezi’nde gerçekleşen programda sunum yapan DTSO Genel Sekreter Yardımcısı Meryem Özdemir Ok, "DTSO’ya kayıtlı işletmelerin yüzde 15’inde kadınlar ortak veya temsilci olarak yer alıyor. Kadınların yüzde 36’sı işletmelerde sadece hissedar veya sembolik olarak yönetici düzeyinde yer alıyor. Kadın işletmeler imalat, ticaret ve idari ve mesleki hizmetler gibi belirli alanlarda yoğunlaşıyor. Kadınların girişimci olmasında ailelerin payı oldukça yüksek ve genelde aileden gelen işleri sürdürmek için işletmelere katılım sağlıyorlar. Kadın girişimcilerin yüzde 69’u 9 yıl ve altında girişimcilik deneyimine sahip. Yani son 10 yılda kadınlar daha çok işletmelerde yer aldılar, ancak bu alandaki deneyimleri de oldukça yeni" dedi.
Türkiye’de çalışma yaşındaki kadınların yarısının ev içi işler nedeni ile işgücüne katılmadığını ifade eden Ok, "İşgücüne katılım oranı kadınlarda ülke genelinde yüzde 35 iken, Diyarbakır ve Şanlıurfa’da yüzde 22,7. Bu bölgede kadınların yaklaşık yüzde 80’i ev içi işler nedeni ile işgücüne katılamıyor" ifadelerini kullandı.
Kentte aktif 27 kadın kooperatifin olduğunu dile getiren Ok, şunları söyledi:
"Bu kooperatifler gıda, el sanatları gibi ev içi rollerin devamı niteliğinde işlerde yoğunlaşıyor. DTSO’ya kayıtlı 436 karma kooperatifin sadece 59’unda kadınlar ortak olarak yer alıyor. Yerel ihtiyaçlar ve yeşil dönüşüm ve dijital dönüşüm dikkate alınarak yenilikçi kooperatifler geliştirmek gerekiyor. Kentsel alanlarda eşitsizlikler gittikçe artıyor, kent yoksulluğu ve kadınların kentleşme ile karşı karşıya kaldığı derin yoksulluk gittikçe ağırlaşıyor. Sosyal yardımlar dışında hak temelli kadın ve çocuğu merkeze alan sürdürülebilir politikalar geliştirmek gerekiyor. Etkinlik kapsamında tekstil, tarım ve turizm sektöründeki dönüşüme ve kente etkilerine de dikkat çekilerek yerelde işbirlikleri ile yapılabilecek çalışmalar önerildi. Özellikle genç kadınları destekleyecek Diyarbakır Girişim Sermayesi Fonu’nun kurulması, yerel kurumlar, yapılar işbirliğinde Kadın Ekonomi Platformu’nun kurulması önerildi."
Ok, yaptığı sunumda, Diyarbakır’ın kırsal kadın nüfusu ve kent-kır ilişkisi açısından sahip olduğu avantajlar da belirtilerek kırsalı içine alan çalışmaların öncelikli olması gerektiği vurguladı.
DTSO İş Kadınları Meclisi Başkanı Filiz Ekingen ise, "DTSO Kadın Meclisi olarak 2019 yılında ilk kurulduğumuzda yola DTSO’ya kayıtlı kadın girişimcileri bir araya getirerek çıktık. Daha sivil bir yapı oluşturulması ve Oda içindeki kadınların özgün çalışma yapmalarını hedefledik. Bugün aynı şekilde 53 kadının yer aldığı bir meclis olarak faaliyetlerimizi sürdürüyoruz" dedi.
Ekingen, "Bizler iş kadınları meclisi olarak, özellikle genç kadınları destekleyecek Diyarbakır Girişim Sermayesi Fonu’nun kurulması, yerel kurumlar, yapılar iş birliğinde Kadın Ekonomi Platformu’nun kurulmasının çok önemli olduğunu düşünüyorum" diye konuştu.
TOBB Diyarbakır Kadın Girişimciler Kurulu Başkanı Defne Eyyubi ise, "Veriler çok net: Diyarbakır’ın da içinde yer aldığı bölgede gençlerin yüzde 51’i, genç kadınların ise yüzde 77’si ne eğitimde ne istihdamda. Yani her dört genç kadından üçü, bugün sistemin dışında. Bu sadece bir oran değildir. Bu, bu şehirde yaşayan, hayalini kuramayan, çabasına karşılık bulamayan binlerce genç kadının durumudur. Genç kadınların üretime katılmadığı bir bölgede kalkınma mümkün değildir" dedi.