Papa 14. Leo’nun ziyaret ettiği dünyaca ünlü tarihi kent İznik’te yeni önemli bir eser daha keşfedildi. Bursa’daki Hisardere Nekropolü’nde yürütülen kazılarda, Anadolu’da şimdiye dek bilinen tek örnek olma ihtimali taşıyan "Çoban İsa" figürü gün yüzüne çıkarıldı. Figürün çıkarıldığı alan olan lahit tarlası gece gündüz yüksek güvenlikle korunuyor.
Bursa’nın İznik ilçesinde lahit tarlası olarak bilinen Hisardere Nekropolü’nde önemli bir eser daha keşfedilmişti. Hem Türkiye hem de dünya arkeolojisi açısından büyük önem taşıyan ’Çoban İsa’ (Good Shepherd) figürü, hipogee mezarın kuzey duvarında fresk halinde tespit edildi.
M.S. 2. ve 5. yüzyıllar arasında hem varlıklı aileler hem de halkın alt tabakası tarafından kullanıldığı değerlendirilen Hisardere Nekropolü’nde, İznik’e özgü "terracota plaka çatılı oda mezarların" yanı sıra farklı mezar tipleri bulunuyor. Çevresinde kuş uçurtulmuyor
2025 yılı kazı sezonunda açığa çıkarılan hipogee mezar ise özellikle freskleriyle dikkat çekerken, ’Çoban İsa’ figürünün bulunduğu alan havadan ve karadan 7/24 korunuyor. Alana bir insanın yakınlaşması durumunda ise alarm devreye giriyor. Nekropol alanı yüksek teknolojili ve gece görüş özelliği bulunan 6 kamerayla gece ve gündüz izleniyor.
Sanat Tarihçisi Hüseyin Acarol, "Hipojenin çıktığı nekropol alanına hipojenin yapılması gerçekten çok özel bir şey ve hipojenin duvarlarında bulunan ’Çoban İsa’ özellikle Yuhanna 10, 11 ve 18. ayetlerde Çoban İsa geçer ve Çoban İsa 1800’lü yıllarda Roma’da açılan hipojede ilk defa bulundu. Çoban İsa çizimi olan hipojeler medeniyetin yoğun yaşandığı yerlerde olur. İznik daha öncelerden Nicea, Helikore gibi isimlerle de tarihte yerini almıştır. Hâla İznik bir ’altınşehir’dir ve Çoban İsa çiziminde betimleme olarak rehberlik, önderlik, koruma, güvenlik ve fedakârlık vardır. Aynı zamanda koyunları uğruna can veren ve bütün fedakârlığı ile Çoban İsa omuzlarında koyun taşır. Özellikle Papa’nın gelişi ile ilgili ben ortaya yeni çıkan taban mozaiklerini de önemsiyorum. İznik çok önemli, mesela Roma Tiyatrosu diyeceksiniz, neden İznik tercih ediliyor? Mesela Osmanlı zamanına döndüğümüzde Divan Edebiyatına kayıtlı yedi tane şair vardır. İznik hep merkez olmuş ve onun için İznik’in önemi çok büyük. İzmit depremi M.S. 325 yılları arasında dokuz ve dokuzun üstünde üç büyük deprem sonrasında İznik toprak altında kalmıştır. İznik’in surlarının içi açılmış olsa ve tamamen kazılıp bir cam yapılsa dünyanın en büyük antik kenti var diyebiliriz" ifadelerini kullandı.
