SANKO Üniversitesi Hastanesi Uzman Diyetisyeni Meltem Demirci, yaz aylarında dışarıda yenilen yiyeceklerden buzdolabında bekleyen yemeğe kadar birçok besinin hızla bozulma riski taşıdığını belirterek, yaz mevsiminin gıda zehirlenmelerinin en sık görüldüğü dönem olduğunu söyledi.
Yaz aylarında sessiz tehlike olarak adlandırılan gıda zehirlenmelerine dikkat çeken Uzm. Diyetisyen Demirci, "Gıda zehirlenmesi, bozulan veya mikrop bulaşan besinlerin tüketilmesiyle meydana gelir. Genellikle bakteriler (Salmonella, E.coli), virüsler ya da parazitler bu duruma neden olur" dedi.
Kusma, ishal, mide bulantısı, ateş, karın ağrısı vb. ile kendini belli eden gıda zehirlenmelerinin çoğu zaman hafif atlatıldığını kaydeden Uzm. Diyetisyen Demirci, ancak çocuklar, yaşlılar, hamileler ve kronik hastalığı olan bireylerde ciddi sonuçlar doğurabileceğini belirtti.
Uzm. Diyetisyen Demirci, gıda zehirlenmesine yol açan yaygın nedenleri şöyle sıraladı:
" -Et, tavuk, balık ve yumurtanın çiğ ya da az pişmiş tüketilmesi, süt ve süt ürünlerinin bozulmuş ya da açıkta satılması, sebze ve meyvelerin iyi yıkanmadan yenmesi, uygun sıcaklıkta saklanmayan ya da açıkta bekleyen yiyecekler, son kullanma tarihi geçmiş ürünlerin tüketilmesi."
Kendimizi nasıl koruruz
Uzm. Diyetisyen Demirci, gıda zehirlenmelerine karşı alınabilecek önlemleri ise şu şekilde özetledi:
"Sebze ve meyveleri bol suyla yıkayın, mümkünse sirkeli suda bekletin. Buzdolabında et, tavuk, balık vb. ürünleri +4C, dondurucuda -18C’de muhafaza edin. Çiğ ve pişmiş gıdaları ayrı saklayın, aynı kesme tahtasını kullanmayın. Yemekleri en geç 2 saat içinde buzdolabına kaldırın. Artan yemekleri aynı gün içinde kaynatarak tüketin. Ellerinizi yemek öncesinde ve sonrasında en az 20 saniye süreyle sabunla yıkayın. Dışarıda açıkta satılan ürünlerden uzak durun."
Besin saklama ve depolama şartları
Uzm. Diyetisyen Demirci, besin saklama ve depolama şartlarına yönelik olarak ise şu bilgileri verdi:
"Et, tavuk, balık: Buzdolabında en çok 1-2 gün, dondurucuda 3-6 ay saklanmalıdır. Çözündürme işlemi buzdolabında yapılmalı, çözünen ürün yeniden dondurulmamalıdır. Süt ve süt ürünleri: Ambalajlı ve pastörize ürünler tercih edilmelidir. Açılan ürünler 2-3 gün içinde tüketilmelidir. Peynir ve yoğurt gibi ürünler cam kapta saklanmalıdır. Sebze-meyveler: Yıkanmadan buzdolabına koyulmalı, tüketmeden önce iyice yıkanmalıdır. Nemsiz ve hava alan torbalarda muhafaza edilmelidir."
Yemekleri tekrar tekrar ısıtmayın
Gıda zehirlenmelerine karşı alınacak en önemli önlemler arasında buzdolabı kullanımına dikkat edilmesi gerektiği olduğunu ifade eden Uzm. Diyetisyen Demirci şöyle devam etti:
"Soğuk zinciri koruyun. Buzdolabı +4C, dondurucu -18C olmalıdır. Pişmiş yemekleri üst raflarda, çiğ et ve balığı alt raflarda saklayın. Ağzı açık yiyecek bırakmayın, cam kaplarda muhafaza edin. Haftalık temizlik yaparak bakteri birikimini önleyin."
Gıda güvenliğinin evde başladığına dikkat çeken Uzm. Diyetisyen Demirci, şu uyarılarda bulundu:
"El hijyenine dikkat edin. Mutfak bezlerini sık değiştirin. Et ile sebze için kesme tahtalarını ayrı kullanın. Yemekleri tekrar tekrar ısıtmayın, aynı gün tüketin. Unutmayın ki, besinler sadece tok tutmaz, aynı zamanda sağlığımızı da şekillendirir. Gıda zehirlenmeleri çoğu zaman küçük bir dikkatsizlikle başlar ama büyük sonuçlar doğurabilir. Gıdanın güvenli olması en az besleyici olması kadar önemlidir. Sağlıklı bir yaşam, bilinçli tüketimle başlar."