Uzman Diş Hekimi ve Ağız, Diş, Çene Cerrahı Prof. Dr. Birkan Taha Özkan, ağızdan nefes almanın yalnızca dişleri değil, tüm vücut savunma sistemini tehdit eden ciddi bir sağlık sorunu olduğunu vurguladı.
Özkan, yaptığı açıklamada güncel bilimsel araştırmaların, kronik ağız solunumunun, hem bağışıklık sistemini hem de üst solunum yollarını doğrudan etkilediğini ortaya koyduğunu ifade etti.
Özkan, "Ağızdan nefes almak, burnun doğal filtreleme, nemlendirme ve bağışıklık fonksiyonlarını bypass etmektir. Bu durum yalnızca bir alışkanlık değil, vücudun ilk savunma hattının çökmesidir. Burun, havayı filtreler, ısıtır ve nemlendirir. Ayrıca nitrik oksit (NO) üretimi sayesinde mikrobiyal savunmayı aktive eder. Ağız solunumu ise bu sistemi devre dışı bırakarak virüs, bakteri ve tozları doğrudan akciğerlere taşır. Solunum yolu enfeksiyon riski 4 kata kadar artar" dedi.
"Tükürük azalıyor, ağız florası savunmasız kalıyor"
Ağızdan nefes alan bireylerde tükürük üretimi yüzde 30-50 azaldığına dikkat çeken Özkan, şunları kaydetti:
"Tükürük, sekretuar Iga, lizozim ve laktoperoksidaz gibi bağışıklık ajanlarını içerir. Bu ajanların eksilmesiyle, diş çürüğü gelişme riski yüzde 56 artar, diş eti hastalıklarında yüzde 42 yükselme görülür. Kötü ağız kokusu (halitozis) yaygınlaşır. Ağız kuruluğu; diş minelerini, diş etlerini ve bağışıklığı aynı anda savunmasız bırakır. Kronik ağız solunumu olan bireylerde, üst solunum yolu enfeksiyonları yüzde 63 daha sık, secretory Iga düzeyi yüzde 48 düşük, diş eti dokularında yüzde 70’e varan iltihap görülüyor (NIH, 2024). Ayrıca boğaz ve bademciklerde kronik inflamasyon gelişiyor."
Özkan: "Diş eti hastalığı dediğimiz şey, bağışıklık sisteminin cepheyi terk etmesidir. Ağızdan alınan nefes, bu savaşı kaybetmektir. Çocuklarda yüz gelişimini ve uykuyu da bozuyor. Ağız solunumu özellikle gelişim çağındaki çocuklarda başta Long face sendromu (uzun, dar yüz), üst çene darlığı ve çapraşıklık, damakta daralma, uyku apnesi ve horlama, kalitesiz uykuya bağlı bağışıklık baskılanmasına neden oluyor. Gece boyunca ağzınızla nefes alıyorsanız, bağışıklık sisteminiz de sizinle birlikte uyuyamaz. Ve uyuyamayan bir savunma sistemi, bir gün sizi yarı yolda bırakır" diye konuştu.
Özkan, ağız solunumunun hangi hastalıklarla ilişkili olduğunu da şöyle anlattı:
" ADHD (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite). Uyku apnesi. Bademcik enfeksiyonları. Down sendromu, serebral palsi. Diş eti iltihabı ve çekilme. Ağız kokusu, plak birikimi. Kronik dudak iltihabı (glandularis cheilitis). Bunların yaşanmaması için Panoramik röntgen veya gerekirse 3D tomografi ile üst hava yolları değerlendirilmelidir. Ağız solunumuna yol açan sebepler belirlenmelidir. Gömülü dişler, burun tıkanıklığı, üst çene darlığı, alerjik rinit, KBB, ortodonti, çene cerrahisi uzmanlarının yer aldığı multidisipliner yaklaşım şarttır. Gömülü dişler ya da doku baskısı varsa, sinirlere zarar vermeden steril cerrahi ortamda çıkarılmalıdır."
Özkan, "Nefesinizi nasıl aldığınız, bağışıklığınızı nasıl koruduğunuzu belirler. Burundan alınmayan her nefes, bağışıklık sisteminize açık bir kapıdır. Bu kapıyı kapatmak sizin elinizde" dedi.