Tokat’ın Reşadiye ilçesindeki Tomağan Mezarlığı, Anadolu’daki beylikler döneminin kanlı savaşını ve kayıp askerlerini gün yüzüne çıkardı.
Orta Karadeniz’in köklü tarihine ışık tutan önemli bir olay, yapılan yeni araştırmalarla yeniden gündeme geldi. Türkiye Selçuklu Devleti’nin yıkılmasının ardından bölgede kurulan ikinci dönem Anadolu beyliklerinden Tacettinoğulları ile Hacıemiroğulları arasında yaşanan kanlı mücadele, Tokat yöresinde bulunan Tomağan (Tümen) Mezarlığı tarihe tanıklık ediyor. Baba-oğul mücadelesi savaşa dönüştü
Kaynaklara göre Hacıemiroğulları Beyliği hükümdarı Hacı Emir İbrahim Bey, hastalanması üzerine oğlu Süleyman Bey’i beyliğin başına getirmişti. Ancak iyileştikten sonra yönetimi geri almak isteyince baba-oğul arasında siyasi bir mücadele başladı. Bu iç çekişmeden faydalanmak isteyen Tacettinoğulları Beyi Tacettin Bey, Niksar’dan yaklaşık 12 bin kişilik ordusuyla harekete geçti. Tomağan’da kurulan pusu tarihi değiştirdi
Süleyman Bey, Tacettin Bey’in ilerlediği haberini alınca ordusuyla birlikte Tomağan Mezarlığı civarında pusu kurdu. Gerçekleşen çarpışmada Tacettin Bey’in ordusu ağır kayıplar verdi. Yaklaşık 3 bin askeriyle birlikte Tacettin Bey de savaşta hayatını kaybetti. Bu olayla birlikte bölgedeki güç dengesi Hacıemiroğulları lehine değişti. Mezar taşları tuz taşı olarak kullanılmış
Yüzyıllar boyunca halk arasında "gavur mezarlığı" olarak anılan bölgede, mezar taşlarının bir dönem hayvanlara tuz yalatma taşı olarak kullanıldığı biliniyor. Ancak son yıllarda yapılan arkeolojik ve tarihi incelemeler, buradaki mezarların Tacettin Bey’in askerlerine ait olduğunu ortaya koydu. Artık Türk-Müslüman mezarlığı olarak kabul ediliyor
Yaklaşık 100 mezarın yeri kesin olarak tespit edildi. Uzmanlara göre mezarlık, Anadolu’daki beylikler arası mücadelelerin somut tanıklarından biri. Tacettin Bey’in naaşının ise muhtemelen sağ kalan askerleri tarafından Niksar’a taşındığı ve oraya defnedildiği düşünülüyor. "Türk-İslam mezarlığı olarak tespit edildi"
Tacettinoğulları ve Hacıemiroğulları beyliği arasındaki savaş hakkında bilgiler veren Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tarih Bölümü Dr. Öğretim Üyesi İsmail Turan, "Hacı Emir İbrahim Bey’in hastalığı sonrası yerine geçen oğlu Süleyman Bey ile yaşadığı taht mücadelesinden yararlanmak isteyen Tacettin Bey, Niksar’dan 12 bin kişilik ordusuyla sefere çıkar. Ancak Tomağan Mezarlığı’nda Süleyman Bey’in kurduğu pusu sonucu 3 bin askeriyle birlikte hayatını kaybettiği bilinmektedir. Daha önce "gavur mezarlığı" olarak bilinen yerin yapılan araştırmalarla Türk-Müslüman mezarlığı olarak tespit edildi. Yaklaşık 100 mezarın yeri kesin olarak belirlendi" dedi.