Sivas’ın Zara ilçesinde köylülerin ürettiği yöresel peynirler, ‘peynir oteli’ olarak bilinen kaya mağaralarında yaklaşık 6 ay bekletildikten sonra sahiplerine teslim ediliyor.
Zara ilçesindeki Demirsırık Tepesi’nde bulunan kaya mağaraları, peynirlerin olgunlaşma süreci için değerlendiriyor. Ücret karşılığında peynirlerin mayalanmaya bırakıldığı bu mağaralar, halk arasında ’peynir oteli’ olarak adlandırılıyor. Yaz mevsiminde bölgedeki hava sıcaklığı 30 dereceye kadar yükselirken, Demirsırık Tepesi’ndeki kaya mağaralar sıcaklığın sıfır dereceye kadar düşmesiyle doğal bir soğutucu işlevi görüyor. Mağaralar, çevre il ve ilçelerden getirilen peynirleri yaz boyunca ağırlıyor. Kış mevsiminin yaklaşmasıyla birlikte yeterli olgunluğa ulaşan peynirler, sahiplerine teslim ediliyor. "Burası Zara’nın adeta doğal bir soğuk hava deposu"
Müşterilerin getirdiği peynirleri mağarada bekleten Sezer Kaleli, "Burası Zara’nın adeta doğal bir soğuk hava deposu. Hiçbir elektrik sistemi yok ve tamamen kendi doğallığıyla işliyor. Yaz aylarında sıcaklık eksi derecelere kadar düşüyor ve burası peynirler için ideal bir ambar görevi görüyor. Bahar aylarında köylüler hayvanlarını yaylaya çıkardıktan sonra ürettikleri peynirleri getiriyor ve biz de burada muhafaza ediyoruz. Eskiden buranın adı peynir ambarıydı. Zamanla peynirleri buraya getiren insanlar 6 ay boyunca ürünlerini burada sakladığı için adı peynir oteline dönüştü. Burayı ilk kez görenler şaşırıyor. Yazın dışarıda hava 30 dereceyken, içeri girdiklerinde üşüyorlar ve bazen inanmakta zorlanıyorlar. Hatta bazıları ’Elektrikli klima mı var?’ diye soruyor. Biz de tamamen doğal olduğunu söylüyoruz" dedi.