Bakü
Azerbaycan'ın işgalden kurtardığı bölgelerde işgal döneminde Ermenistan tarafından döşenen 100 binlerce mayın olduğu biliniyor. Bölgede kapsamlı imar ve altyapı çalışmaları sürdüren Azerbaycan hükümetinin öncelikli hedefi mayınların temizlenmesi. Yaklaşık 30 yıldır ata yurtlarından ayrı düşen insanların vatanlarına dönmesi ve bölgede hayatın yeninden canlanması için her şeyden önce güvenliğin sağlanması gerekiyor. Burada da en büyük görev, inşa edilen yollar, santraller ve yerleşim birimlerinin güzergahları karış karış arayarak mayınlardan temizleyen ekiplere düşüyor.
Mayın temizleme faaliyetlerini Azerbaycan Mayın Temizleme Ajansı (ANAMA) yürütüyor. Azerbaycan ordusu istihkam birlikleri ile TSK'nin ÖMAT timleri de bu faaliyetlere katkı sunuyor.
İşleri zor ve tehlikeli olmasına rağmen yaklaşık 1 yıldır sabır, titizlik ve sorumlulukla yorulmadan çalışmalarını sürdüren mayın arama ekipleri, Karabağ'daki imar çalışmalarının adeta "gizli kahramanları" olarak görülüyor.
AA muhabirleri, işgalden kurtarılan Fuzuli ilinin Kend Horadiz köyünde ANAMA ekiplerinin mayın arama ve imha faaliyetlerini görüntüledi.
Mayın arama çalışması, elle, şişle, detektörle yapılıyor, aramalarda özel eğitimli köpekler de kullanılıyor. Mayın tespit edilen, şüpheli ve temizlenen arazilere farklı özel işaretler konuluyor. Tespit edilen mayın ve mühimmatlar kontrollü olarak ya etkisiz hale getiriliyor ya da imha ediliyor.
"Araziler tam temizlenene kadar görevimizi sürdüreceğiz"
ANAMA alan sorumlusu Natig Asadov, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sorumluluğundaki ekiplerin Zengilan'a giden yolun bir kısmını temizlediklerini bildirdi.
Alanda zorluklarla karşılaştıklarını belirten Asadov, "Ermenistan mayın haritalarının tamamını vermedi. Biz de karış karış arıyoruz. Sorumluluk alanımızda 171 bin metrekare alanı taradık, 177 anti personel, 1 anti tank mayını, 1 de füze bularak etkisiz hale getirdik." ifadesini kullandı.
Asadov, Ermenistan'ın mayın üretim tesislerine sahip olduğunu, dolayısıyla en fazla o mayınlardan tespit ettiklerini belirterek, "Haritaların verilmemesi işlerimizi zorlaştırıyor fakat araziler tam temizlenene kadar görevimizi sürdüreceğiz." dedi.
Alanda köpekle eğitim yapan ekibin sorumlusu Zaur İmanov, köpeklerin mayın arama faaliyetlerinde etkili olduğu kaydetti.
Yaklaşık bir yaşlarında seçilen köpeklerin özel eğitime tabi tutulduğunu belirten İmanov, "Köpeklerimiz çok sayıda mayın ve mühimmat tespit etti. Koklayarak tespit ediyorlar. Önlerine çıkacak mayınları tespit edememe şansları yok gibi. Eğitmenleriyle uzun süreli çalışıyorlar. Eğitmenler de işlerinde uzman. Köpeklerin 20 santimetre derinlikteki mayın ve mühimmatları bulma yetenekleri var." diye konuştu.
Mayın arama uzmanı Kerim Hasanov da 21 yıldır bu işle uğraştığını, hem eğitimlerle hem de tecrübe ile uzmanlaştığını söyledi.
Yıllardır işgal altındaki toprakların kurtarılmasını beklediklerini söyleyen Hasanov, "Şükürler olsun topraklarımız kurtarıldı. Şimdi bizim yeteneğimizi ortaya koymamızın zamanı geldi. Mayın temizleme çok zor bir iş fakat biz bu işin üstesinden geliyoruz. Topraklarımızı mayınlardan temizleyip halkımıza vereceğiz." dedi.
AA ekibi, uzmanlar tarafından tespit edilen bazı mayınların kontrollü olarak imha edildiği anları da görüntüledi.