Irak’ta 21 milyona yakın seçmen 6. dönem milletvekillerini belirlemek üzere saat 07.00’den itibaren oy kullanmaya başladı.
Irak’ta halk, 329 sandalyeli parlamentonun yeni üyelerini seçmek üzere sandık başında. Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonundan yapılan açıklamada göre saat 07.00’de başlayan oylama süreci, 18.00’de sona erecek. Yaklaşık 46 milyon nüfuslu ülkede, 21 milyona yakın seçmen bulunuyor.
Sudani ikinci dönemi istiyor
Seçimde İmar ve Kalkınma Koalisyonu lideri ve Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, ikinci dönemini elde etmeyi hedefliyor. Sudani’nin bloğunun en fazla sandalyeyi kazanması, ancak çoğunluğu sağlayamaması bekleniyor. Sudani, 2022 yılında İran bağlantılı Şii parti ve grupların oluşturduğu bir iktidar ittifakı olan Koordinasyon Çerçevesi aracılığıyla iktidara gelmişti. Koordinasyon Çerçevesi’ndeki Şii partiler ayrı ayrı yarışırken, seçimin ardından yeniden bir araya gelerek yeni başbakanı seçmeleri bekleniyor. Sadr seçimi boykot ediyor
Son seçimin galibi Şii lider Mukteda Sadr’ın başında bulunduğu Ulusal Akım Hareketi ise seçime katılmıyor. Önde gelen siyasi aktörlerin ve tarafların yoğun çabalarına rağmen Sadr’ı kararından vazgeçirmeye yönelik girişimler sonuçsuz kaldı. Sadr, 2021 yılında Şii partilerle yaşadığı anlaşmazlık sonrasında parlamentodan çekilmeden önce en büyük bloğu elde etmiş, Şii partiler ise Sadr’ın hükümet kurma teklifini desteklememiş, bunun yerine daha büyük bir ittifak oluşturmak üzere bir araya gelmişti. Sadr hareketinin boykotunun, İran yanlısı Şii silahlı gruplara karşı ABD baskısının arttığı bir dönemde Irak’taki siyasi tabloda önemli bir etkiye yol açacağı belirtiliyor.
Analistler ve kamuoyu araştırmacıları, seçime katılımın 2021’de en düşük seviye olan yüzde 41’in altına ineceğini öngörüyor. Bu durumda halk arasında politikacılara yönelik hayal kırıklığı ve yüz binlerce seçmenin yer aldığı Sadr’ın boykotu etkili oluyor. 3 Sünni ittifak arasında rekabet
Sünni cephesinde ise 3 büyük blok arasında kıyasıya bir rekabet yaşanıyor. Eski Irak Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi liderliğindeki Takaddüm İttifakı, Müsenna el-Samerayi’nin Azim İttifakı ve Hamis el-Hançer’in Siyade Koalisyonu seçimlere ayrı ayrı girdi. Her üç oluşum da seçim sonrası yürütülecek siyasi müzakerelerde meclis başkanlığı koltuğunu garantilemek için daha fazla sandalye kazanmayı hedefliyor.
2003 sonrası dönemde Irak’ta oluşturulan yeni anayasada makamların paylaşımına dair herhangi bir madde bulunmamasına rağmen Başbakanlık Şiilere, Meclis Başkanlığı Sünnilere, Cumhurbaşkanlığı ise Kürtlere veriliyor. Irak, 2003 yılında ABD’nin Saddam Hüseyin’i devirmesinin ardından 2005 yılında liderlerini seçmeye başladı. Kerkük’te sandık başına çağrı
Kerkük Komisyon Medya Sorumlusu Ali Abbas el-Beyati yaptığı açıklamada, Türkmenlerin yaşadığı ilde 897 bin 30 seçmenin oy kullanacağını, 333 seçim merkezi ve bin 733 sandık kurulduğunu belirtti. El-Beyati, seçim sürecinin düzenli, güvenli ve şeffaf şekilde gerçekleşmesi için tüm teknik ve idari önlemlerin alındığını ifade etti. Irak Türkmen Cephesi Kerkük İl Meclis Üyesi Sevsen Ceddu ise Kerküklülere sandık başına gelmeleri yönünde çağrıda bulundu. Ceddu, "Gelin Kerkük’e hizmet edeli. Kimse evde kalmasın. Kerkük’ümüze sahip çıkalım. Mavi bayrağımıza sahip çıkalım, her yerde dalgalanmalı. Oylarımızı kullanalım. Kerkük’te hakkımız var. Hakkımızı oyumuzla alalım" dedi.
Kerküklü seçmen İbrahim Köprülü ise, "Sabah erkenden geldik oyumuzu kullandık geleceğimiz ve varlığımız için. Burda işlem düzenli devam ediyor. Erken saatte gelsinler, oylarını kullansınlar" ifadelerini kullandı. Kürtlerde geleneksel KDP ve KYB rekabeti
Ülkenin kuzeyindeki Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde (IKBY) ise iki büyük parti Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) arasındaki rekabet kızışıyor. Bölgesel parlamento seçimlerinin üzerinden 1 yıl geçmiş olmasına rağmen, iki parti henüz yeni hükümeti kuramadı. Taraflar, Irak genel seçimlerinin sonuçlarını, hem Bağdat hem de Erbil’deki makam paylaşımı müzakerelerini kolaylaştıracak bir faktör olarak görüyor. KDP, Irak’ın bütçeyi artırmak için petrol rezervlerinden daha fazla pay almayı hedeflerken, KYB ise Bağdat hükümetiyle daha yakın ilişkilerden yana.
Irak, kötü altyapı ve kamu hizmetleri ile yaygın yolsuzluk gibi sorunlarla boğuşuyor.