Yaz mevsiminin gelmesiyle birlikte kilo verme telaşı artarken, zayıflama ilaçları ve takviyelere yönelenlerin sayısı da yükseliyor. Ancak uzmanlar, bu ürünlerin kontrolsüz kullanımının ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği konusunda uyarıyor. Doç. Dr. Burak Önal, özellikle internetten alınan ve "bitkisel" adıyla satılan zayıflama ürünlerinin sağlık açısından ciddi riskler taşıdığını belirtti.
Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Önal, yaz aylarında artan zayıflama baskısının bireyleri hızlı çözümlere yönelttiğini söyledi. Bu dönemde internetten veya eş-dost tavsiyesiyle alınan ürünlerin özellikle kalp-damar, karaciğer ve sinir sistemi üzerinde tehlikeli etkiler oluşturabileceğini vurguladı. "Sıcak havalarda zaten strese giren vücudun üzerine bir de bu ilaçların bilinçsizce yüklenmesi ciddi sağlık problemlerini beraberinde getiriyor" diyen Doç.Dr. Önal, geçmişte "olağanüstü" olarak pazarlanan sibutramin maddesinin kalp krizi ve felce yol açtığı için yasaklandığını hatırlattı.
"Reçetesiz ürünlerin içeriği çoğu zaman güvenilir değil"
Reçetesiz veya internetten alınan ürünlerin içeriklerinin çoğu zaman yanıltıcı olduğunu ifade eden Doç.Dr. Önal, ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından yapılan incelemelerde birçok ürünün etiketinde yer almayan güçlü ilaç etken maddeleri içerdiğinin ortaya çıktığını kaydetti. Önal, "Bitkisel denilen ürünlere müshil, tiroid hormonu, idrar söktürücü ya da uyarıcı maddeler gizlice eklenebiliyor" şeklinde konuştu.
"Bazı ilaçlar etkili olabilir ancak mutlaka hekim gözetiminde"
Doç. Dr. Önal, günümüzde obezite tedavisinde kullanılan GLP-1 agonistleri gibi yeni nesil ilaçların kilo vermede etkili olabildiğini ancak bunların da yan etkileri olduğunu belirtti. Mide bulantısı, kusma ve pankreatit gibi risklerin bu ilaçlarda görülebildiğini aktaran Önal, "Bu tür ilaçlar mutlaka hekim kontrolünde kullanılmalı. Kendi kendine ilaç kullanmak ciddi sonuçlar doğurabilir" dedi.
"Bitkisel" kelimesi yanıltıcı olabilir
"Bitkisel" ifadesinin çoğu zaman pazarlama stratejisi olarak kullanıldığını ifade eden Önal, "Zehirli mantar da doğaldır ama öldürücüdür. Bitkisel olan her şey zararsız değildir. Hatta bu ürünlere gizlice sentetik ilaçlar eklenmiş olabilir" diyerek vatandaşları uyardı. Önal, Sağlık Bakanlığı onayı olmayan ürünlerin tüketilmemesi gerektiğini vurguladı.
"Kronik hastalığı olanlar ve hamileler uzak durmalı"
Zayıflama ilaçlarının özellikle kalp-damar hastalığı, karaciğer-böbrek yetmezliği, tiroit bozukluğu, diyabet veya psikiyatrik rahatsızlıkları olan bireyler için yüksek risk taşıdığını belirten Doç. Dr. Önal, bu grupların kesinlikle hekim önerisi olmadan bu tür ürünleri kullanmaması gerektiğini söyledi. Ayrıca hamileler, emziren anneler ve 18 yaş altı bireylerin bu ilaçlardan uzak durması gerektiğinin altını çizdi.
"Hızlı kilo vermek sağlıklı değildir"
Toplumda yaygın olan "hızlı kilo verme" algısının yanlış olduğunu belirten Önal, "Aylarca biriken kilolar birkaç haftada verilmez. Hızlı kilo kaybı safra taşı, kas kaybı, metabolizma yavaşlaması gibi pek çok sorunu beraberinde getirir" diye konuştu. Sağlıklı bir hızda, haftada 0.5-1 kg arasında verilen kiloların kalıcılığının daha yüksek olduğunu söyledi.
Farmakolojik destek son çare olmalı
Sağlıklı kilo vermek isteyen bireylerin öncelikle diyet, egzersiz ve yaşam tarzı değişikliklerine odaklanması gerektiğini ifade eden Önal, farmakolojik desteğin yalnızca hekim kararıyla ve gerekli durumlarda kullanılmasının uygun olduğunu vurguladı. "İlaç, destekleyici bir araçtır; olağanüstü değildir. Zayıflamanın temeli yine sağlıklı yaşam alışkanlıklarıdır" dedi.
"Kestirme yollar tehlikelidir, bilimsel yöntemler en güvenilir olandır"
Doç. Dr. Burak Önal, son olarak, vatandaşlara sabırlı olmaları ve sağlıklarını riske atacak kestirme yollardan kaçınmaları çağrısında bulundu. "İnternette satılan ya da ünlülerin adını kullanan ürünlerin büyük çoğunluğu denetimsizdir. Kilo verme sürecinde hedef sadece zayıf görünmek değil, sağlıklı ve dengeli bir vücut olmalı" dedi.