AB Komisyonu Başkanı Von der Leyen, "Sırbistan’ın artık katılım sürecinde somut adımlar atma vakti geldi" dedi.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, bu hafta gerçekleştirdiği Batı Balkan turu kapsamında Arnavutluk, Karadağ ve Bosna Hersek’in ardından Sırbistan’a geçti. Von der Leyen, başkent Belgrad’da Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ile ortak basın toplantısı düzenledi. Vucic tarafından Sırbistan Sarayı’nda resmi törenle karşılanan Von der Leyen, daha sonra Vucic ile ortak basın toplantısında konuştu. Leyen, açıklamasında Rusya ile stratejik ilişkileri ve şiddet olaylarına sahne olan iktidar karşıtı protesto gösterileri nedeniyle eleştirilen Sırbistan’a göndermelerde bulundu. Günümüz dünyasında demokrasi ve otokrasi arasındaki uçurumun derinleştiğini ve bu konuda Avrupa Birliği’nin (AB) tutumunun iyi bilindiğini ifade eden Von der Leyen, "Bizim tutumumuz baskıyı değil, özgürlüğü esas alır. Barışçıl toplanma hakkı da dahil hürriyeti esas alır. Aynı şekilde biz, boyun eğmeyi değil ortaklığı, saldırganlığı değil diplomasiyi savunuyoruz" şeklinde konuştu. "Sırbistan’ın artık katılım sürecinde somut adımlar atma vakti geldi"
Sırbistan’ın yaklaşık 20 yıl önce AB’ye katılma kararı aldığını ve bunun yalnızca stratejik bir tercih değil Sırbistan vatandaşlarının arzusu olduğunu kaydeden Von der Leyen, "Sayın Cumhurbaşkanı, Sırbistan’ın artık katılım sürecinde somut adımlar atma vakti geldi. Öncelikle, hukuk devleti, elektronik medya ve seçim yasaları alanlarında ilerleme görmemiz gerekiyor. Bu çabaya değer, çünkü bu sayede hedefinize daha da yaklaşıyorsunuz" dedi. Von der Leyen, "İkinci olarak, dış politikada özellikle Rusya’ya yönelik yaptırımlar konusunda güçlü bir uyum görmemiz gerekiyor. Dış politikada AB’ye yüzde 61 oranında uyum sağlamış olmanızı takdir ediyorum ancak daha fazlasına ihtiyaç var. Sırbistan’ı güvenilir bir ortak olarak görebilmeyi istiyoruz" şeklinde konuştu. Vucic: "AB üyeliği stratejik önceliğimiz olmaya devam ediyor"
Basın toplantısında Sırbistan’ın Ukrayna’daki savaşın başlangıcından bu yana tek bir fasıl dahi açmadığına dikkat çeken Cumhurbaşkanı Vucic ise, "AB üyeliği Sırbistan’ın stratejik yönelimi ve Sırp dış politikası açısından öncelik olmaya devam ediyor. Bu değişmeyecek" şeklinde konuştu. "Önümüzde zor bir kış var"
Rusya’nın çoğunluk hisselerine sahip olduğu ve Sırbistan’ın tek petrol rafinerisini işleten NIS şirketine yönelik Amerikan yaptırımlarına da değinen Sırp lider, "Şu anda zor bir durumla karşı karşıyayız. NIS, Amerikan yaptırımları altında ve dolayısıyla fiilen Avrupa’nın da yaptırımları altında. AB’den destek ve yardım almayı umuyoruz. AB’nin Sırbistan’ı gümrük vergileri ve çelikle ilgili yeni kotalardan muaf tutmayacağını biliyorum ama Avrupa Komisyonu’nun aday ülkelere kolaylık sağlayacak bir yol bulabileceğini umuyorum. Bu kış, bizim için kolay geçmeyecek" dedi. Sırbistan’ın yeterli miktarda petrol ve gaz tedarik ettiğini söyleyen Vucic, "Ancak bu, siyasi açıdan zor bir kış olacak" şeklinde konuştu.
Sırp lider, ABD’nin Rusya kontrolündeki NIS şirketine yönelik aylarca ertelenen yaptırımları geçtiğimiz hafta yürürlüğe koyması ve Hırvatistan üzerinden gelen petrol boru hattından NIS şirketine yapılan ham petrol sevkiyatının durmasının ardından olağanüstü bir basın toplantısı düzenleyerek, Sırbistan’ın sadece yıl sonuna kadar yetecek yakıt rezervi olduğunu açıklamıştı.
Vucic, bu hafta NIS şirketini bünyesinde bulunduran Rus Gazprom Neft şirketinin yöneticileriyle görüştükten sonra yaptığı açıklamada ise Sırbistan’ın petrol kıtlığı ve enerji krizi yaşamayacağı açıklamasında bulunmuştu. "Sırbistan’daki gösterilerde kimse ölmedi"
Basın toplantısında Sırbistan’da kendisi ve hükümet aleyhindeki protesto gösterilerine ilişkin bir soru alan Vucic, "Ben, Sırbistan’ın protestolar konusundaki demokratik tutumu ve yaklaşımı konusunda gurur duyuyorum. Büyük Avrupa ülkelerinde protestolar yaşandığında 27 kişiye varan ölümler oldu. Sırbistan’da ise 11 ay boyunca kimse hayatını kaybetmedi" şeklinde konuştu.